تعقیب کیفری جرم ممانعت از تحصیل کودک و نوجوان در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

چکیده

امروزه آموزش و تحصیل کودکان به ضرورتی اجتماعی تبدیل شده و حق بر آموزش، یکی از حقوق بنیادینشان محسوب می‌شود. سلب این حق از کودک، به معضلی برای او می‌انجامد. از همین‌رو نظام حقوقی ایران، تحصیل را تا مقطع متوسطه الزامی کرده است. گاه برخی افراد علی‌رغم فراهم‌بودن زمینه لازم، از تحصیل فرزندشان در مدرسه ممانعت می‌کنند. نظام حقوقی ما در مقابله با این رفتار، تمهیدات خاصی اندیشیده است. پژوهش پیش رو با روش توصیفی‌تحلیلی و با جمع‌آوری داده‌ها از طریق شیوه کتاب‌خانه‌ای، با هدف پاسخ‌گویی به این پرسش سامان ‌یافته است که: نظام کیفری ما در قبال ممانعت از تحصیل کودکان و نوجوانان چه واکنشی دارد؟ نتایج حاصل از این پژوهش، حاکی از آن است که از سال ۱۳۲۲ تا کنون، ممانعت از تحصیل کودکان و نوجوانان همواره مستوجب تعقیب کیفری بوده، اما منوط به وجود برخی شرایط است که در مقاله پیش رو تبیین و تشریح می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Criminal Prosecution of the Crime of Preventing Children and Adolescents from Education in the Legal System of the Islamic Republic of Iran

نویسنده [English]

  • .Ahmadali .Ghane
Associate Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Imam Sadiq University (AS), Tehran, Iran
چکیده [English]

Today, children's education is a social necessity and the right to education is considered one of their fundamental rights. Depriving children of this right leads to a problem for them. Therefore, Iran's legal system has made education mandatory up to the secondary level. Sometimes, some people prevent their children from studying in school, despite the provision of the required conditions. Our legal system has thought of special measures to deal with this act. Using the descriptive-analytical method and collecting data from library sources, the present research aims to answer the question: What is the reaction of our penal system to the prevention of children and adolescents from education? The results of the research indicate that since 1322 until now, the prevention of children and teenagers from education has always been subject to criminal prosecution. However, it depends on certain conditions that are explained and clarified in the present article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prevention of Education
  • Dropping out of Education
  • Child
  • Alimony
قرآن کریم.
ابو حنیفه، نعمان بن محمد (1385). دعائم الاسلام، قم: مؤسسة آل البیت (ع)، چاپ دوم، ج1.
اسدی، لیلا سادات (1392). حقوق کیفری خانواده، تهران: میزان، چاپ اول.
حر عاملی، محمد بن حسن (1412). وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث، ج27.
زینلی، فرشته (1395). «مصادیق و شرایط نفقه اولاد»، در: علوم انسانی اسلامی، دوره 1، ش10، ص195-295.
شرتونی لبنانی، سعید (بی‌تا). اقرب الموارد فی فصح العربیة والشوارد، بی‌جا: دار الکتب الاسلامیة، ج2.
صفایی، سید حسین؛ امامی، اسدالله (1388). مختصر حقوق خانواده، تهران: میزان، چاپ چهاردهم.
عاملی (شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1409). منیة المرید، قم: مکتب الاعلام الاسلامی، الطبعة الاولی.
عاملی (شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1423). مسالک الافهام، قم: مؤسسة المعارف الاسلامیة.
عبد الحمید، محمد محیی الدین (1377). الاحوال الشخصیة فی الشریعة الاسلامیة، بیروت: مکتبة التجاریة الکبری، الطبعة الثانیة.
فاضل لنکرانی، محمد (1421). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة (النکاح)، قم: مرکز فقه الائمة الطهار.
فرشتیان، حسن (1371). نفقه زوجه؛ پژوهش تطبیقی حقوق مدنی ایران و سایر نظام‌های حقوقی، قم: بوستان کتاب، چاپ اول.
کاتوزیان، ناصر (1389). دوره حقوق مدنی: خانواده، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ اول، ج2.
کلینی، محمد بن یعقوب (1369). اصول الکافی، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
مجلسی، محمد باقر (بی‌تا). بحار الانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج67.
معین، محمد (1386). فرهنگ فارسی، تهران: اَدِنا، چاپ چهارم، ج2.
موسوی مصباح‌الشریعه، احمدرضا؛ قانع، احمدعلی (1400). «بررسی فقهی‌حقوقی استحقاق فرزندخوانده بر دریافت نفقه از سرپرست قانونی»، در: مطالعات فقهی‌حقوقی زن و خانواده، س4، ش7، ص105-124.
نجفی، محمد حسن (1430). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت: دار احیاء التراث العربی، الطبعة الاولی، ج31.