مطالعه تطبیقی قوانین ملی و بین‌المللی در زمینه رفع خشونت خانگی علیه زنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات زنان، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران.

2 دانشیار گروه فقه و حقوق قضایی، جامعة المصطفی (ص)، قم، ایران.

3 استادیار گروه حقوق عمومی بین‌الملل، دانشگاه قم، قم، ایران.

4 استادیار دانشکده زن و خانواده، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران.

چکیده

خشونت خانگی علیه زنان یکی از آسیب‌های اجتماعی تهدیدکننده نهاد خانواده است که برنامه‌های مقابله با آن به‌جدّ در دستور کار نهادهای حقوق بشری قرار گرفته است. با وجود تفاوت‌های مبنایی و نگرشی بین نظام حقوقی اسلامی‌ایرانی با اسناد بین‌الملل تقویت جایگاه زن در خانه و اجتماع و استیفای حقوق قانونی زنان در همه عرصه‌ها و توجه ویژه به نقش سازنده‌شان از دغدغه‌های مهم هر دوی آنها به شمار می‌رود. در این مقاله قوانین داخلی مرتبط با رفع خشونت علیه زنان، به‌خصوص لایحه تأمین امنیت زنان و منشور حقوق و مسئولیت‌های زنان در جمهوری اسلامی را بررسی می‌کنیم و با قوانین اسناد بین‌المللی از جمله کنفرانس رفع تبعیض علیه زنان و میثاق‌های بین‌المللی مقایسه خواهیم کرد. پس از تحلیل ضعف‌ها و قوت‌های آنها راهکارهایی از جمله فرهنگ‌سازی بهینه، جرم‌انگاری خشونت خانگی در قوانین ایران و اسناد بین‌الملل همراه با در نظر گرفتن مجازات‌های تأدیبی مناسب خانواده و در راستای تحکیم خانواده، ترویج حکمیت در ایران و میانجی‌گری در عرصه بین‌الملل پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of National and International Laws on the Elimination of Domestic Violence against Women

نویسندگان [English]

  • Zahereh Sadat Mirjafari 1
  • Jawad Habibitabar 2
  • Ahmad Reza Tohidi 3
  • Mohsen Fattahi 4
1 PhD Student in Women Studies, University of Religions and Denominations, Qom, Iran,
2 Associate Professor, Department of Jurisprudence and Judicial Law, Al-Mustafa University, Qom, Iran.
3 Assistant Professor, Department of International Public Law, University of Qom, Qom, Iran,
4 Assistant Professor, Faculty of Women and Family, University of Religions and Denominations, Qom, Iran,
چکیده [English]

Domestic violence against women is one of the social harms threatening the family institution, and programs to combat it are seriously on the agenda of human rights organizations. Despite the fundamental and attitudinal differences between the Islamic-Iranian legal system and international instruments, strengthening the position of women in the home and society and enforcing women's legal rights in all areas, and paying special attention to their constructive role are important concerns for both. In this article, we review domestic laws related to the elimination of violence against women, in particular the Women's Security Bill and the Charter of Women's Rights and Responsibilities in the Islamic Republic, and compare them with international instruments such as the Conference on the Elimination of Discrimination against Women and International Covenants. After analyzing their strengths and weaknesses, solutions such as optimal culture-building, criminalization of domestic violence in Iranian laws and international instruments, and appropriate family disciplinary sanctions are proposed with the aim of strengthening the family, promoting arbitration in Iran, and mediation in the international arena.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Domestic Violence
  • National Laws
  • International Laws
  • Violence against Women
قرآن کریم.
«تشریح مصادیق حمایت‌های قانونی از زنان در ایران» (26/12/1397). در: https://arakmu.ac.ir/legaloffice/fa/news/
باقری، نجمه (بی‌تا). «بهره‌مندی قربانیان خشونت خانگی از حمایت حقوقی»، در: هفته‌نامه صوراسرافیل، تاریخ مراجعه: 15/6/1396، در: http://sooreisrafil.com.
چراغی کوتیانی، اسماعیل (1387). «فمینیسم و کارکردهای خانواده»، در: معرفت، ش131، ص87-108.
خامنه‌ای، سید علی (1395). «بیانات رهبری در دیدار بانوان نخبه».
خسروشاهی، قدرت‌الله؛ یراقی، سعیده (1392). «بررسی انتقادی کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان در پرتو منشور حقوق و مسئولیت‌های زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران»، در: مطالعات راهبردی زنان، ش62، ص147-176.
دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران، ج6.
زیبایی‌نژاد، محمدرضا (1385). «زن و خانواده در بازخوانی سیره پیامبر»، در: حورا، ش20، ص19-29.
سالاری‌فر، محمدرضا (1389). خشونت خانگی علیه زنان، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، مرکز نشر هاجر.
سالاری‌فر، محمدرضا؛ تبیک، محمدتقی (1389). مقابله با خشونت خانگی علیه زنان، قم: مرکز تحقیقات زنان و خانواده.
طباطبایی، سید محمدحسین (1380). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دار المجتبی، ج1.
عمید، حسن (1389). فرهنگ عمید، تهران: صدای معاصر.
کلهر، سینا؛ ارحامی، آسیه (1392). «ارزیابی تطبیقی سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران با روندهای جهانی در حوزه خانواده»، در: مطالعات راهبردی زنان، ش59، ص59-104.
مرتوس، جولی؛ فلاورز، نانسی؛ دات، ملیکا (1382). آموزش حقوق انسانی زنان و دختران: اقدام محلی، تغییر جهانی، ترجمه: فریبرز مجیدی، تهران: دنیای مادر.
مشیری، مهشید (1388). فرهنگ زبان فارسی، تهران: سروش.
مطهری، مرتضی (1395). نظام حقوق زن در اسلام، تهران: صدرا.
معین، محمد (1389. فرهنگ فارسی، تهران: ثامن.
مکوئیگ، روناق (1394). قانون حقوق بشر بین‌الملل و خشونت خانگی، ترجمه: مژگان امراللهی بیوکی، تهران: جامعه‌شناسان.
نورمحمدی، غلام‌رضا (1389). نفی خشونت علیه زنان از دیدگاه علم و دین، تهران: مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری.
والایی، حمید (1382). «نگاهی به حقوق زنان در قوانین ایران با مطالعه تطبیقی این حقوق در کنوانسیون‌های بین‌المللی و قوانین کشورهای دیگر»، در: اولین سمینار بزرگ‌داشت روز جهانی زن، تبریز: بی‌نا.
وکیلی، هادی (1384). «نقد مبانی اومانیستی حقوق بشر غربی»، در: کتاب نقد، ش36، ص129-154.
هدایت‌نیا، فرج‌الله (1384). «نقد داوری در دعاوی خانوادگی: از مقررات تا اجرا»، در: مطالعات راهبردی زنان، ش27، ص76-112.
www.unodc.org
www.who.int