حقوق مالی زوجه در طول زندگی مشترک در ایران و فرانسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فقه و حقوق، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

2 دانشجوی دوره دکتری مطالعات زنان با گرایش حقوق زن در اسلام، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

این نوشتار حقوق مالی زوجه را در قوانین خانواده ایران با حقوق فرانسه مقایسه می‌کند و به این نتیجه می‌رسد که با توجه به قوانین موجود و تغییرات و تحولاتی که رخ داده و تنوع سبک زندگی، حقوق مالی زوجه در خانواده مانند اجرت‌المثل و نفقه و همچنین مهریه امروزه موجب ایجاد روابط عادلانه اقتصادی میان زوجین نمی‌شود. لذا هرچند وضع چنین قوانینی در چهارده قرن پیش گامی مؤثر و بزرگ برای احقاق حقوق مالی زوجه بوده ولی در اوضاع و احوال عرفی و فرهنگی جامعه کنونی نحوهٔ اجرای این قوانین به گونه‌ای است که نمی‌تواند مشکلات مالی زوجه را حل کند و در عالم واقعی ضمانت اجرای آن را انصاف و عدالت زوج تعیین می‌کند. با توجه به راهکارهایی که در فرانسه و برخی کشورهای دیگر در روی‌آوردن به انعقاد قراردادهای توافقی قبل از ازدواج وجود دارد، این مطالعه تطبیقی در صدد است با الگوپذیری از حقوق فرانسه این پیشنهاد را مطرح کند که به جای درج شروط از پیش تعیین‌شده در عقدنامه (که پذیرش آن برای زوج الزامی هم نیست)، زوجین زیر نظر وکیل، درباره حقوق مالی، حضانت فرزندان و مانند آن، قراردادهای پیش از ازدواج تنظیم کنند؛ امید است این راه‌حل با ایجاد شفافیت ناشی از انعقاد قرارداد مشخص، نزاع‌های خانوادگی را تقلیل دهد، و حل مشکلات خانوادگی را تسهیل کند، و سبب حمایت از حقوق مالی زوجه شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Wife's Financial Rights during Married Life in Iran and France

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mohsen Fattahi 1
  • fariba parvinian 2
1 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Law, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
2 PhD Student in Women's Studies (Women's Rights in Islam), University of Religions and Denominations
چکیده [English]

This paper compares the wife's financial rights in Iranian family law with French law and concludes that according to the existing laws and changes that have taken place and the variety of lifestyles, nowadays the wife's financial rights in the family such as ojrat al-methl (equivalent remuneration) and alimony as well as dower do not create a fair economic relationship between couples. Therefore, although the enactment of such laws in the fourteen centuries ago was an effective and great step to realize the financial rights of the wife, in the customary and cultural conditions of today's society, the implementation of these laws is such that they cannot solve the financial problems of the wife. Also in the real world, their implementation is guaranteed only by the fairness and justice of the husband. Given the strategies in France and some other countries turning to the conclusion of prenuptial agreements, this comparative study, following French law, seeks to propose that instead of including pre-determined conditions in the contract marriage (which is not required for the husband to accept) the couple arrange the prenuptial contract on financial rights, custody of children and the like under the supervision of a lawyer. It is hoped that this solution, by creating transparency resulting from a specific contract, can reduce family disputes, facilitate the resolution of family problems, and protect the wife's financial rights

کلیدواژه‌ها [English]

  • Woman
  • Family
  • Wife Rights
  • Financial Law
  • French Law
اسماعیلی، محسن؛ توکلی‌کیا، امیر (1390). «شرط ارتکازی در فقه امامیه و حقوق ایران»، در: پژوهش‌نامه حقوق اسلامی، ش34، ص151-190.
باریک‌لو، علی‌رضا؛ مدیبو، محمد (1392). «کارکرد عدالت نسبت به تأمین حقوق زوجه در خانواده در حقوق اسلام و فرانسه»، در: همایش بین‌المللی فلسفه حقوق زوجه در اسلام، ص555-589.
بداغ‌آ‌بادی، سمیرا؛ منصوری، ارژنگ؛ کریمی، قوام (1398). «بررسی تطبیقی نفقه در حقوق مدنی ایران و فرانسه»، در: کنفرانس ملی حقوق در چشم‌انداز 1404.
حکمت‌نیا، محمود (1390). فلسفه نظام حقوق زوجه، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
حیدری، حسن؛ حاجتی، منیژه؛ ابراهیمی‌نسب، یوسف (1390). «نفقهٔ زوجه در حقوق ایران، فرانسه و سوئد»، در: زن و فرهنگ، دوره 2، ش7، ص79-93.
دانشگاه حضرت معصومه h (1392). مجموعه مقالات همایش بین‌المللی فلسفه حقوق زن در اسلام، قم: آیین محمود.
صادقی، حسین (1397). «بررسی تفاوت نحله و اجرت‌المثل در نظام حقوقی ایران»، در: مطالعات حقوق، ش22، ص47-60.
عباس‌زاده محمودی، مهسا؛ میر، منصور (1396). «حقوق مالی زوجین در حقوق ایران و فرانسه»، در: کنفرانس ملی تحقیقات علمی جهان در مدیریت، حسابداری، حقوق و علوم اجتماعی.
فرزند وحی، جمال؛ حسینی، سارا؛ مرادی، پریا (1393). «نقد و بررسی برخی از حقوق سیاسی و اجتماعی زوجه در اسلام»، در: پژوهش‌نامه معارف قرآنی، ش16، ص123-152.
فهیمی، عزیزالله؛ فهیمی، فاطمه (1387). «اصول حاکم بر حقوق مالی زوجه در کنوانسیون محو کلیه اشکال تبعیض علیه زنان و حقوق اسلام و ایران»، در: بانوان شیعه، ش17، ص173-199.
هدایت‌نیا، فرج‌الله (1385). حقوق مالی زوجه، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
Potter, Michael (2014). Act for Real Equality between Women and Men-France, Providing Research and Information Services to the Northern Ireland Assembly.