بررسی مفهومی و مصداقی «بدرفتاری جنسی زوجین» از منظر فقه امامیه، حقوق عرفی و حقوق افغانستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، مؤسسه عالی علوم انسانی، جامعة المصطفی العالمیة، قم، ایران

2 دانشیار گروه حقوق، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

 تنها راه مجاز ارضای غریزه جنسی زن و مرد در اسلام، ازدواج و تشکیل خانواده است. برای تأمین هدف ازدواج، حق و تکلیفی برای زوجین از جمله «تمکین» قرار داده شده که کانون اختلاف در نظام‌های حقوقی هدف شده است. فقه امامیه و حقوق افغانستان از تمکین به مثابه گزاره قانونی و مشروع در روابط زوجین دفاع می‌کند. ولی نظام حقوق عرفی از آن به منبع بدرفتاری جنسی زوجین و ستم جنسی علیه زنان یاد می‌کند. دریافت متفاوت این نظام‌ها باعث شده است رابطه عموم و خصوص من وجه در میان معانی مد نظر از «بدرفتاری جنسی زوجین» حاکم شود. موضوع این تحقیق تبیین و تحلیل این مفهوم با نگاه به مبانی و منابع نظام‌های حقوقی هدف است. گردآوری داده‌های این پژوهش به صورت اسنادی و کتاب‌خانه‌ای است که با روش توصیفی‌تحلیلی صورت پذیرفته است. در نتیجه با توجه به اصل عوض و معوض‌بودن نفقه و تمکین و دیگر ادله و مستندات، به ضرورت تعدیل در نظریه اشتیاق در حقوق عرفی و نظریه تمکین در حقوق دینی، حکم شده است، تا ضمن کاهش نظام‌مند مشکلات فقهی زنان، تعامل دوسویه نظام‌های حقوقی هدف نیز حاصل شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Conceptual and Case Study of "Sexual Abuse of Couples" from the Perspective of Imami Jurisprudence, Customary Law and Afghan Law

نویسندگان [English]

  • mohammad hadi Nabavi 1
  • S. Ali Alavi Qazvini 2
1 PhD Student in Private Law, Higher Institute of Humanities, Al-Mustafa International University, Qom, Iran
2 Associate Professor, Department of Law, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The only permissible way to satisfy the sexual desire of men and women in Islam is to get married and start a family. In order to achieve the goal of marriage, a right and obligation has been set for the couple, including Tamkin (wife's submission), which is the focus of differences in legal systems. Imami jurisprudence and Afghan law defend Tamkin as a legal and legitimate proposition in marital relations. But the customary legal system refers to it as a source of sexual abuse of couples and sexual oppression against women. The different perceptions of these systems have made the relationship between the intended meanings of "couple sexual abuse" Aam wa Khas Men Wajh (more general and more specific from a perspective). The subject of this paper is to explain and analyze this concept by looking at the principles and sources of target legal systems. The research is done based on library sources using descriptive-analytical method. As a result, according to other evidences and documents, the necessity of modification in the theory of desire in customary law and the theory of obedience in religious law was proved in order to systematically reduce the jurisprudential problems of women and achieve mutual interaction between target legal systems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tamkin (Wifes's Submission)
  • Customary Law
  • Sexual Abuse
  • Consent
  • Couple
قرآن کریم.
آشتیانی، محمود (1390). کتاب النکاح: تقریرات درس عبدالکریم حائری، بی‌جا: زهیر، چاپ اول.
«تفاوت میل به رابطه جنسی در زنان و مردان» (26/11/1395)، تاریخ دسترسی: 4/8/1398، در: https://www.entekhab.ir/fa/news/323471
ابن بابویه، محمد بن علی (1413). من لا یحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم.
بحر العلوم، سید علی (1415). بحوث فقهیة: تقریرات بحث‌های حسین حلی، قم: مؤسسة المنار، الطبعة الرابعة.
بخاری، محمد بن اسماعیل (1401). صحیح بخاری، بیروت: دار الفکر.
تابش، نهال (6/6/1399). «آزار جنسی چیست و چیزهایی که هنوز نمی‌دانیم»، در: بی‌بی‌سی فارسی.
تبریزی، جواد (1427). صراط النجاة، قم: دار الصدیقة الشهیدة، چاپ اول.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409). وسائل الشیعة، قم: مؤسسة آل البیت b، الطبعة الاولی.
حسینی، صارم (1388). قانون اساسی و قانون مدنی جمهوری اسلامی افغانستان.
حلی، جعفر بن حسن (1408). شرائع الاسلام فی مسائل الحلال والحرام، قم: مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم.
خضر حیدری، فهیمه (۴/2/۱۳۹۸). «تمکین؛ حق مردانه یا تجاوز قانونی در چارچوب زناشویی؟»، رادیوفردا، برنامه تابو، در: https://www.radiofarda.com/a/taboo-e113-over-obedience-in-Muslim-family/29770610.html.
خوانساری، سید احمد (1405). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم: مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم.
دهخدا، علی‌اکبر (1341). لغت‌نامه، تهران: مهر.
سیستانی، سید علی (1414). قاعدة لاضرر و لاضرار، قم: دفتر معظم له، چاپ اول.
صفایی، سید حسن؛ امامی، اسدالله (1386). مختصر حقوق خانواده، تهران: میزان، چاپ سیزدهم.
طباطبایی حائری، سید علی بن محمد (1418). ریاض المسائل (ط - الحدیثة)، قم: مؤسسه آل البیت b، چاپ اول.
طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم (1419). العروة الوثقی (المحشّی)، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول.
طباطبایی، سید علی (1412). ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل، بیروت: دار الهادی، الطبعة الاولی.
طبرسی، فضل بن حسن (1410). المؤتلف من المختلف بین أئمة السلف، مشهد: مجمع البحوث الاسلامیة، چاپ اول.
طوسی، محمد بن حسن (1387). المبسوط فی فقه الامامیة، تهران: المکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریة، چاپ سوم.
طوسی، محمد بن حسن (1407). الخلاف، قم: دفترانتشارات اسلامی، چاپ اول.
فیض کاشانی، محمدمحسن (1406). الوافی، اصفهان: کتاب‌خانه امیرالمؤمنین g، چاپ اول.
فیومی، أحمد بن محمد (1414). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم: مؤسسة دار الهجرة، چاپ دوم.
قرطبی، محمد بن احمد )1364). الجامع لأحکام القرآن، تهران: ناصر خسرو، چاپ اول.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407). الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم.
مازندرانی، محمد صالح (1382). شرح الکافی، تهران: المکتبة الاسلامیة، چاپ اول.
مجلسی، محمد باقر (1404). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران: چاپ دوم.
محسنی، الاهه (1395). اشخاص و خانواده در قانون مدنی فرانسه، تهران: خرسندی، چاپ اول.
نجفی، محمد حسن (1404). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، الطبعة السابعة.
وزارت عدلیه افغانستان (1396). قانون منع اذیت و آزار زنان و اطفال افغانستان، در: نشریه رسمی، ش1280.
Simon, Rita James (2001). A Comparative Perspective on Major Social Problems, Lexington Books, 20.
www.who.int/reproductivehealth/publications/fgm/9789241596442/en/ Date of visit: 12, 06, 2019